استاد برهان الدین ربانی در سال 1319 در شهر «فیض‌آباد» مرکز ولایت «بدخشان» دیده به جهان گشود و تحصیلات ابتدایی تا دبیرستان را در همان شهر سپری کرد.
وی در سال 1341 از دانشکده الهیات دانشگاه کابل فارغ التحصیل شد و در سال 1345 برای ادامه تحصیل به دانشگاه «الازهر» مصر رفت و در رشته فلسفه اسلامی از این دانشگاه فارغ التحصیل شد. پس از آن به افغانستان بازگشت و در دانشگاه الهیات کابل مشغول تدریس شد.
استاد ربانی در سال 1352 به عنوان رهبر «جمعیت اسلامی» افغانستان برگزیده شد.
پس از کودتای «داوودخان» با تحت فشار قرار گرفتن اعضای جمعیت توسط دولت داوودخان، استاد ربانی به پاکستان فرار کرد و از آنجا به عربستان مهاجرت نمود.
وی با وجود مهاجرت از افغانستان و دور بودن از کشور خود، مدت‌ها تلاش کرد تا بتواند از راه مبارزات سیاسی در قدرت سیاسی افغانستان سهیم شود، با کودتای 27 ثور (اردیبهشت) 1357 این مجال از دست رفت و استاد ربانی جهاد مسلحانه خود را آغاز کرد.
استاد ربانی با تدبیر خاص خود توانست نیروهای انسانی افغانستان را که متشکل از شخصیت‌های برجسته سیاسی و فرهنگی با تفکرات مختلف بودند، از تمام نقاط افغانستان در محور جمعیت اسلامی جذب کند.
فضای باز سیاسی - فرهنگی و محورهای روشن مبارزه علیه اشغالگری و بی‌عدالتی باعث شد تا بیشترین فرماندهان نام‌آور افغانستان مانند «احمدشاه مسعود» قهرمان ملی افغانستان تحت زعامت استاد شهید محورهای اساسی و مهم در جهاد و مبارزه آزادی‌خواهانه مردم افغانستان باشند.
تصاویر زیر از دوران جهاد و مبارزه شهید ربانی و تنی چند از رهبران جهادی افغانستان حکایت دارد.
